مداخله خلاقانه مبتنی بر گسترش فضایی و اجتماع پذیری در الگوهای پایدار معماری ایرانی «نمونه موردی حرم حضرت عبدالعظیم(ع)»

Authors

  • رسول رضائی دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران.
  • سید مجید هاشمی استادیار گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران.
Abstract:

مداخله خلاقانه در بسط چشم انداز، پیوستگی و گشایش فضایی، مکانهای مذهبی، موجب اجتماع پذیری مکان و احساس با هم بودن مومنین گردیده است. اهمیت دادن اسلام به جامعه و نمایش این تجمع مبارک موجب توجه به نماز جمعه و مصلا شده است. این مقاله با ترکیبی از روش تحلیلی و تفسیری به معرفی روند تکامل الگوهای فضایی در حیاط، شبستان و گنبدخانه‌ برخی از مساجد و مدارس پرداخته و با بررسی طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظیم (ع) نشان می‌دهد در این طرح با قرار گرفتن عناصر شاخص روی محورهای حیاط و با پیوستگی منظر مابین آنها، فضایی خوانا و ممتد در قالب حیاط‌ و مفصل‌های فضائی باز و نیمه باز از بست شمالی تا صحن جنوبی مصلی، هم محورشکل گرفته است. معمار با تداوم بهره‌گیری از الگوهای همجواری شبستان‌ها با حیاط‌ها، سه صحن که بی واسطه با حرم امامزادگان متصل شده‌اند را طراحی و سعی نموده مراحل بالاتری از درک فضا و احساس حضور در فضای جمعی را برای مردم فراهم نماید. همانند مسجد امام اصفهان و در الگوی خُرد، صحن‌ مصلا در اتصال به ایوان و حیاط متصل به کنج‌ صحن به گشایش فضائی بیشتری رسیده است. در فضای داخلی مصلا پیوستگی فضایی، در سقف چلیپایی گنبدخانه و شبستان متصل به آن فضایی یگانه را در کف و سقف بطور مشترک و به یک اندازه گشایش و بسط داده است. گشایش فضائی در کنار پیوستگی فضا باعث پویائی به عنوان یکی از مهمترین قسمت‌های تجربه بصری شده و باعث انبساط خاطر استفاده‌کنندگان گردیده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازشناسی تطبیقی الگوهای هندسۀ فراکتال در معماری و منظر باغ ایرانی (نمونه موردی: باغ گلشن طبس)

بیان مسئله: امروزه بحث بازگشت به طبیعت و الگوبرداری از آن به‌عنوان یکی از ضرورت‌های مهم در دنیا مطرح شده است. معماران ایرانی در به‌کارگیری مقیاس و اتصال مقیاس‌های متفاوت به یکدیگر و همچنین در برخورد با طبیعت پیرامون موفق بوده‌اند. هندسه در عین مجرد‌بودنش مهم‌ترین زبانی است که معمار به‌وسیلۀ آن کیفیت‌های ویژۀ فضایی را می‌آفریند. هدف پژوهش: در این مقاله به موضوع باغ گلشن با بیان ویژگی‌هایش ...

full text

نقش پیکره‌بندی فضایی در اجتماع پذیری سکونتگاه‌های غیر رسمی (نمونه موردی: محله‌های حصار و دیزج شهر همدان)

در دهه‌های اخیر به دلایلی مانند رشد جمعیت، افزایش مهاجرت و عدم امکان تهیه مسکن به وسیله اکثر این مهاجران، انبوهی از سرپناه های غیرقانونی، بدون رعایت اصول ساخت وساز و به صورت درهم تنیده شکل گرفته است. از این سرپناه ها با عناوینی چون سکونتگاه های غیررسمی یاد می کنند که دچار معضلات بسیاری از جمله عدم تأمین زیرساختها و دسترسی به خدمات هستند. از موضوعات قابل توجه در این نواحی، توجه به فضاهای اجتماعی...

full text

جایگاه الگوهای معماری پایدار در معماری بومی روستایی (مطالعه موردی: روستای هلسم، استان ایلام)

بحران انرژی در دهه هفتاد میلادی و در ادامه آن مشکلات زیست‌محیطی، بر بسیاری از فعالیت‌های انسانی سایه افکند و باعث شد، حوزه طراحی معماری به عنوان یکی از عوامل موثر در مصرف بالای انرژی با چالشی سخت مواجه گردد. از این‌رو مسئله حفظ محیط‌زیست، نیاز نسل‌های آینده و بهره‌گیری از انرژی‌های رایگان مفهوم جدیدی را با عنوان «پایداری» در همه علوم وارد نمود. بر اساس مطالعات صورت گرفته بسیاری از بناهای بومی ...

full text

ارزش‌های معماری بومی1 ایرانی در رابطه با رویکرد معماری پایدار

چند دهه از مطرح شدن معماری پایدار می‌گذرد و راهکارهای بسیاری، توسط آن، برای حل بحران های معاصر ارائه شده است؛ ولی همچنان مشکلاتی در سر راه ایجاد معماری پایدار وجود دارد. به نظر می‌رسد که با رفع موانع از طریق توجه به ارزش‌ها و ویژگی‌های معماری بومی، می‌توان آن را کامل نمود. چرا که با توجه به آثار معماری بومی و مستندات کتابخانه‌ای، این بناها در زمان و مکان خود به خوبی با اهداف رویکرد پایداری، مطا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 1

pages  13- 26

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023